Uproszczona restrukturyzacja to odpowiedź na problemy przedsiębiorców, spowodowane pandemią koronawirusa SARS-Cov-2. Jej celem jest zapewnienie przedsiębiorcom pomocy w utrzymaniu płynności finansowej i umożliwienie dalszego funkcjonowania.
Co odróżnia uproszczoną restrukturyzację od dotychczasowych rozwiązań?
Przede wszystkim szybkość prowadzonego postępowania, zagwarantowanie przedsiębiorcy ochrony już od momentu obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (MSiG) oraz odformalizowanie procedury poprzez ograniczenie do minimum udziału sądu.
Kto i na jakich zasadach może przeprowadzić uproszczoną restrukturyzację?
Cel wprowadzenia uproszczonej restrukturyzacji
Uproszczona restrukturyzacja została wprowadzona ustawą z dnia 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID‑19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID‑1, określaną „Tarczą 4.0”. Celem uproszczonej restrukturyzacji jest uchronienie dłużnika przed ogłoszeniem upadłości poprzez podjęcie szeregu działań naprawczych i oddłużających w najtrudniejszym okresie rozwoju epidemii. Z uproszczonej restrukturyzacji można więc skorzystać do 30 czerwca 2021 roku, choć nie jest wykluczone, że rozwiązanie zostanie wprowadzone na stałe – o „planach ustawodawcy” możesz przeczytać tutaj.
Do uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego stosuje się przepisy o postępowaniu o zatwierdzeniu układu (PZU) z uwzględnieniem modyfikacji, wynikających z ww. ustawy – Tarczy 4.0. Odwołanie do regulacji PZU wynika przede wszystkim z tego, że u podstaw wprowadzenia obu procedur (PZU i uproszczonej restrukturyzacji) znalazł się ten sam cel – odformalizowanie poprzez jak najmniejszy udział sądu. „Wadą” PZU jest brak ochrony przed egzekucją przez większą część postępowania. Inaczej wygląda to w przypadku uproszczonej restrukturyzacji – dłużnikowi została zapewniona ochrona przed egzekucją już z dniem obwieszczenia w MSiG.
Dla kogo uproszczona restrukturyzacja?
Skorzystanie z uproszczonej restrukturyzacji zależy przede wszystkim od zdolności restrukturyzacyjnej, czyli zdolności do bycia dłużnikiem w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Posiadają ją praktycznie wszystkie podmioty działające w obrocie gospodarczym, z pominięciem tych, które funkcjonują w sektorze finansowym (m.in. BGK, banki, SKOK-i, zakłady ubezpieczeń społecznych i reasekuracji, fundusze inwestycyjne).
Z uproszczonej restrukturyzacji, tak jak i z każdego innego rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego, może skorzystać dłużnik, który jest niewypłacalny albo zagrożony niewypłacalnością.
Czym jest niewypłacalność? Definiuje się ją jako sytuację, w której dłużnik nie jest stanie regulować swoich zobowiązań pieniężnych przynajmniej przez trzy miesiące.
Z kolei z zagrożeniem niewypłacalnością mamy do czynienia wtedy, kiedy dłużnik deklaruje, że w krótkim czasie stanie się niewypłacalny. To pojęcie niedookreślone, dzięki czemu potencjalny krąg zainteresowanych jest szeroki – wielu dłużników w trudnej sytuacji finansowej może rozpocząć starania o przeprowadzenie działań restrukturyzacyjnych.
Co ważne, żeby skorzystać z uproszczonej restrukturyzacji nie ma konieczności wykazania, że niewypłacalność lub zagrożenie niewypłacalnością powstało na skutek lub w czasie trwania stanu epidemicznego, spowodowanego rozprzestrzenianiem się COVID-19.
Bez znaczenia dla możliwości przeprowadzenia uproszczonej restrukturyzacji są również takie kwestie, jak ilość kontrahentów, osiągane przez dłużnika (podmiot poddający się restrukturyzacji) przychody czy wartość majątku trwałego.
Etapy uproszczonej restrukturyzacji
Jak już zostało wspomniane, uproszczona restrukturyzacja jest procedurą w znacznym stopniu odformalizowaną. Stąd też można ją podzielić na dwa zasadnicze etapy: pierwszy – bez udziału sądu i drugi – z udziałem sądu.
Pierwszy etap uproszczonej restrukturyzacji
W pierwszym etapie dłużnik sam wybiera nadzorcę układu (doradcę restrukturyzacyjnego) i zawiera z nim umowę. Później, z pomocą doradcy restrukturyzacyjnego, przygotowuje spis wierzytelności, spis wierzytelności spornych oraz propozycje układowe, określające sposób restrukturyzacji zobowiązań. Gdy dokumenty są już gotowe, dokonuje się obwieszczenia w MSiG, które skutkuje otwarciem uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego. Jednym z założeń uproszczonej restrukturyzacji jest szybkość postępowania dlatego dłużnik ma 4 miesiące, licząc od dnia dokonania obwieszczenia w MSiG, na złożenie w sądzie wniosku o zatwierdzenie układu.
Ważne jest również ustalenie dnia układowego Jest to o tyle istotne, że wierzytelności, które powstaną pod dniu układowym, nie będą objęte układem. Dzień ten powinien przypadać nie wcześniej niż 7 dni przed złożeniem wniosku o dokonanie obwieszczenia i nie później niż 7 dni po jego złożeniu.
Następnie propozycje układowe przedstawiane są wierzycielom. W dalszej kolejności przeprowadzane jest głosowanie, w trakcie którego wierzyciele podejmują decyzję, czy przyjmują układ, czy też go odrzucają. Układ jest rodzajem porozumienia między dłużnikiem a wierzycielami, w którym strony mogą modyfikować dotychczas obowiązujące między nimi ustalenia. Przykładowo, układ może przewidywać wydłużenie okresu spłaty zobowiązań czy zmniejszać należną wierzycielowi kwotę do zapłaty (z tytułu wykonanej usługi czy dostarczonego towaru). Dla przyjęciu układu konieczne jest opowiedzenie się „za” większości głosujących, którzy posiadają co najmniej 2/3 sumy wierzytelności, przysługujących głosującym wierzycielom. Co istotne, głosowanie może być przeprowadzone przy wykorzystaniu elektronicznych środków komunikacji (np. w drodze wideokonferencji).
Dopiero po pozytywnym przyjęciu propozycji układu aktywizuje się sąd – dłużnik składa do sądu wniosek o zatwierdzenie układu.
Drugi etap uproszczonej restrukturyzacji
Rolą sądu jest sprawdzenie, czy złożony wniosek jest zgodny z prawem, a zatwierdzenie układu nie doprowadzi do pokrzywdzenia wierzycieli. Jeśli sąd wyda prawomocne postanowienie o zatwierdzeniu układu, rozpoczyna się wykonanie układu.
Jeśli dłużnik nie złoży wniosku o zatwierdzenie układu w przewidzianym terminie, uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne zostaje automatycznie umorzone. Dochowanie terminu jest więc istotne, tym bardziej, że każdy dłużnik ma możliwość skorzystania z uproszczonej restrukturyzacji tylko raz.
W drugiej części wpisu przeczytasz o tym:
- co dzieję się w przypadku umorzenia postępowania,
- jakie mechanizmy ochronne względem wierzycieli przewiduje uproszczona restrukturyzacja oraz
- czy są szanse na to, że uproszczona restrukturyzacja zostanie z nami „na dłużej”