Uproszczona restrukturyzacja, ze względu na znaczny stopień odformalizowania, jest procedurą, która pozwala na szybsze przeprowadzenie działań restrukturyzacyjnych. W poprzednim wpisie omówiony został cel wprowadzenia uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego oraz jego etapy.
Wydaje się, że wprowadzone tarczą 4.0 rozwiązanie jest korzystne nie tylko dla dłużników, ale również dla wierzycieli, ponieważ umożliwia im szybsze odzyskanie swoich należności. Czy tak jest faktycznie? Czy uproszczona restrukturyzacja zapewnia ochronę zarówno dłużnikom, jak i wierzycielom?
Czy w takim razie dłużnik jest w ogóle zobowiązany do regulowania jakichkolwiek należności? Tak, musi on regulować bieżące należności, tj. takie, które powstały po ogłoszeniu w MSiG.
Ochrona wierzycieli w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym
Choć na pierwszy „rzut oka” wydawać by się mogło, że wobec tak szerokiej ochrony interesów dłużnika, regulacje dotyczące uproszczonej restrukturyzacji nie mogą być korzystne dla wierzycieli, to po przyjrzeniu się treści przepisów można zauważyć, iż w tym postepowaniu również interesy tych drugich zostały zabezpieczone.
Ochronę zapewniają przede wszystkim te zapisy, które mówią, że dłużnik nie może podejmować czynności przekraczających zwykły zarząd. Na dokonanie czynności przekraczających zwykły zarząd (takich jak np. zbycie składników majątku), dłużnik musi uzyskać zgodę nadzorcy układu. Ma to na celu zminimalizowanie ryzyka uszczuplenia majątku zadłużonego przedsiębiorcy. W sytuacji, gdy dłużnik nie zastosuje się do tego nakazu, sąd będzie mógł uchylić skutki otwarcia uproszczonego postępowania, np. uchylić zawieszenie egzekucji
Innym rozwiązaniem, które ma zapewnić ochronę interesów wierzycieli, jest możliwość złożenia do sądu wniosku o uchylenie skutków obwieszczenia o otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego. Jeśli wierzyciel udowodni, że procedura jest krzywdząca dla ogółu wierzycieli, to sąd może pozytywnie ustosunkować się do jego wniosku. W takiej sytuacji sąd uchyli ochronę przysługującą dłużnikowi (m. in. zawieszenie egzekucji). Nie oznacza to jednak, że w takiej sytuacji niemożliwe będzie zawarcie układu w postępowaniu uproszczonym – procedura może nadal się toczyć, z tą tylko zmianą, że dłużnikowi nie będzie już przysługiwać ochrona.
A co w przypadku, gdy działania w ramach uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego zakończą się niepowodzeniem?
Wydaje się, że pomimo kilku wątpliwości (dotyczących m.in. przyznania nadzorcy układu bardzo szerokiego zakresu uprawnień) wprowadzona tarczą 4.0 uproszczona restrukturyzacja jest dobrym rozwiązaniem. Przepisy pozwoliły na odformalizowanie procedury, tym samym odciążając sądy i przyspieszając prowadzone w ramach postępowania działania. Warto zwrócić uwagę, że w samym lipcu i sierpniu 2020 roku, spośród wszystkich wszczętych uproszczonych restrukturyzacji prawie 2/3 zakończyło się zawarciem układu.
Co więcej, wprowadzona tą procedurą ochrona dłużników przed egzekucją już od momentu obwieszczenia w MSiG, stworzyła realną szansę na wyjście z trudnej sytuacji, bez jednoczesnego powiększania zadłużenia.
Czy w takim razie jest szansa na to, że ten rodzaj procedury zostanie na stałe wprowadzony do porządku prawnego?
Co prawda przepisy, które wprowadziły uproszczoną restrukturyzację będą obowiązywać jedynie do 30 czerwca 2021 roku, jednak trwają prace nad przyjęciem analogicznego rozwiązania na stałe. Zapisy o uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym wejdą do porządku prawnego w drodze nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw (projekt ustawy nowelizującej, datowany na 27 stycznia 2021 roku, można znaleźć na stronie RCL).
Trzeba jednak podkreślić, że proponowane w ww. projekcie ustawy nowelizującej uregulowania nieco różnią się od tych, które obowiązują obecnie. Uproszczona restrukturyzacja będzie nową formą postępowania o zatwierdzenie układu. Projekt nie przewiduje, że dniem otwarcia będzie dzień układowy, obwieszczany w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Warto również zwrócić uwagę na wzmocnienie pozycji doradcy restrukturyzacyjnego, który będzie nie tylko stać na straży przestrzegania regulacji prawnych i decydować o zakresie ochrony dłużnika, ale będzie również niejako kierował całym postępowaniem.
Zgodnie z projektem nowelizacja wejdzie w życie 1 lipca 2021 roku.